• فهرست مقالات آموزش عالی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران: الزامات و پیش بایست‌های خرد
          حمیدرضا  آراسته عبدالرحیم  نوه ابراهیم حسن رضا  زین آبادی
        در دهه‌های اخیر خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران به دو صورت رشد خصوصی‌سازی آموزش عالی دولتی و ورود بخش خصوصی به آموزش عالی توسعه یافته است. این پژوهش با توجه به لزوم همگام بودن توسعه کمی و کیفی، با هدف شناسایی الزامات خرد توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران انجام شد چکیده کامل
        در دهه‌های اخیر خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران به دو صورت رشد خصوصی‌سازی آموزش عالی دولتی و ورود بخش خصوصی به آموزش عالی توسعه یافته است. این پژوهش با توجه به لزوم همگام بودن توسعه کمی و کیفی، با هدف شناسایی الزامات خرد توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی در ایران انجام شد. روش آمیخته اکتشافی برای این پژوهش انتخاب شد. در بخش کیفی از مصاحبه و گروه کانونی و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 71 گویه در 8 بعد اصلی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. ضریب پایایی پرسشنامه در بخش وضعیت مطلوب برابر با 947/0 و در بخش وضعیت موجود برابر با 95/0 به دست آمد. نمونه این پژوهش مشتمل بر 103 نفر از متخصصان و صاحبنظران آموزش عالی و دست اندرکاران آموزش عالی خصوصی کشور بود. الزامات خرد توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی در 8 بعد شناسایی و میزان اهمیت آنها(وضعیت مطلوب) و میزان توجه به آنها(وضعیت موجود) در فرآیند توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی مورد بررسی قرار گرفت. اکثریت این الزامات از نظر میزان اهمیت متوسط به بالا و میزان توجه متوسط به پایین در توسعه کیفی خصوصی‌سازی آموزش عالی برخوردار بوده اند. در نهایت راهکارهایی جهت توسعه کیفی این فرآیند در نظام آموزش عالی کشور پیشنهاد شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مدلی برای پیاده سازی نوآوری در برنامه درسی نظام آموزش عالی
        محبوبه خسروی مانی  آرمان
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های موثر بر اجرای نوآوریهای آموزشی در نظام آموزش عالی ایران صورت گرفته است. نوع پژوهش کاربردی و از نوع اکتشافی بود. برای جمع آوری داده های مورد نیاز پژوهش ، از ابزار پرسشنامه برای اخذ نظرات خبرگان برای تعیین اعتبار مدل و چارچوب پیشنهادی و چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های موثر بر اجرای نوآوریهای آموزشی در نظام آموزش عالی ایران صورت گرفته است. نوع پژوهش کاربردی و از نوع اکتشافی بود. برای جمع آوری داده های مورد نیاز پژوهش ، از ابزار پرسشنامه برای اخذ نظرات خبرگان برای تعیین اعتبار مدل و چارچوب پیشنهادی و همچنین اخذ نظرات آنها در مورد اهمیت هر یک از شاخص ها بر ساس طیف لیکرت و در قالب اعداد نه گزینه ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اساتید حوزه آموزش و برنامه ریزی درسی(به عنوان خبرگان موضوع) بود . بر اساس نتایج پژوهش 6 دسته عوامل که بر اجرای نوآوریهای آموزشی در نظام آموزش عالی ایران تاثیر مستقیم دارند شامل فرهنگ برنامه درسی، ویژگی های پذیرندگان نوآوری، ویژگی نوآوری، سیاستهای محیط کلان، عوامل تسهیل کننده و عوامل محدود کننده شناسایی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - توانایی های تعیین کننده جهت ایجاد زمینه ی انتقال تکنولوژی آموزشی دردانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران در سال 1392
        مریم فقیه نصیری کیومرث  نیاز آذری
        چکیده تکنولوژی آموزشی ،روش سیستماتیک طراحی، اجرا و ارزشیابی کل فرآیند تدریس ویادگیری که مبنای اهداف ویژه برای فراهم کردن آموزش مؤثرتر در جهت دانش آفرینی تنظیم و اجرا می شود. و استفاده ازاین تکنولوژی در مکانی بجز مکان اولیه خلق آن ،انتقال تکنولوژی است.اپژوهش با هدف بررس چکیده کامل
        چکیده تکنولوژی آموزشی ،روش سیستماتیک طراحی، اجرا و ارزشیابی کل فرآیند تدریس ویادگیری که مبنای اهداف ویژه برای فراهم کردن آموزش مؤثرتر در جهت دانش آفرینی تنظیم و اجرا می شود. و استفاده ازاین تکنولوژی در مکانی بجز مکان اولیه خلق آن ،انتقال تکنولوژی است.اپژوهش با هدف بررسی توانایی های تعیین کننده برای ساخت زمینه ی انتقال تکنولوژی آموزشی در دانشگاه های آزاد مازندران انجام شد. روش تحقیق توصیفی - پیمایشی است. جامعه 1700 نفر از اساتید دانشگاه های مازندران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و برای تعیین نمونه از جدول جرسی ومورگان تعداد 313 به عنوان نمونه استفاده شده است.ابزار گرد آوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته و برای تعیین روایی ، از روایی محتوا و پایایی آن به روش ضریب آلفای کرونباخ بررسی ومقدار819/0محاسبه گردید. داده های در دو سطح آمار توصیفی جهت تعیین فراوانی و درصد میانگین ، انحراف استاندارد ، کمترین و بیشترین و در سطح آمار استنباطی از آزمون رگرسیون چند متغیره ، تحلیل عاملی و همسانی درونی تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد میزان واریانسی که توانایی واسطه گر شامل اکتساب اطلاعات و دانش، یادگیری ، یادگیری زدایی است برای انتقال تکنولوژی تبیین می کند بیشتر از سایر توانایی ها با سطح معناداری(05/0>α) است. پیشنهاد مهم این است توانایی های یادگیری، یادگیری زدایی ، اکتساب اطلاعات و ظرفیت وبنیان دانش،ترکیب و حل مساله نقش مهمی در بستر سازی انتقال تکنولوژی نوین آموزشی در نظام آموزش عالی دارا هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - عوامل سازمانی مؤثّر در تجاری‌سازی نتایج پژوهشی
        حسینعلی جاهد حمیدرضا  آراسته
        هدف این مقاله تعیین عوامل سازمانی مؤثّر در تجاری‌سازی نتایج پژوهشی و تبیین روابط بین این عوامل است.. روش تحقیق آن از نوع ترکیبی و جامعه آماری شامل مدیران ارشد و مدیران پژوهشی و فنّاوری و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیران ارشد و مدیران پژوه چکیده کامل
        هدف این مقاله تعیین عوامل سازمانی مؤثّر در تجاری‌سازی نتایج پژوهشی و تبیین روابط بین این عوامل است.. روش تحقیق آن از نوع ترکیبی و جامعه آماری شامل مدیران ارشد و مدیران پژوهشی و فنّاوری و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیران ارشد و مدیران پژوهشی و فنّاوری سازمان‏های طرف قرارداد با این دانشگاه است. برای نمونه‏گیری در بخش مطالعه کیفی از نمونه‏گیری هدفمند و در بخش کمّی از نمونه‏گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شده است. ابزار جمع‏آوری اطلاعات شامل مصاحبه و پرسشنامه محقّق‏ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از آزمون‏های آماری همچون آزمون‏های تی، فریدمن و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان‏گر تأثیر عواملی سازمانی شامل وجود پژوهشگران اثربخش، کیفیّت تحقیقات، سرمایه اجتماعی، ثبت و حفاظت از اختراع، مدیریّت، بازاریابی و مواردی دیگر در تجاری‏سازی نتایج پژوهشی است. در تبیین روابط این عوامل، علاوه بر اولویت‏بندی آنها، نتایج نشان داد که تمامی عوامل رابطه همبستگی معناداری با یکدیگر دارند و بیشترین رابطه همبستگی بین ارتباطات برون‌سازمانی و فعالیّت‌های بازاریابی است. در نهایت بعد از بحث و نتیجه‏گیری از یافته‏ها، پیشنهادات کاربردی و پژوهشی مرتبط ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - طراحی مدل جهت انتقال فناوری نوین در نظام آموزش عالی
        مریم فقیه نصیری کیومرث  نیازی آذر
        تکنولوژی آموزشی روش سیستماتیک طراحی، اجرا و ارزشیابی کل فرآیند یادگیری که برمبنای اهداف ویژه جهت ایجاد آموزش مؤثرتر در جهت دانش آفرینی تنظیم می شود. و بکارگیری ازاین تکنولوژی در مکانی بجز مکان اولیه ،انتقال تکنولوژی است. پژوهش با هدف طراحی مدل جهت انتقال تکنولوژی آموزشی چکیده کامل
        تکنولوژی آموزشی روش سیستماتیک طراحی، اجرا و ارزشیابی کل فرآیند یادگیری که برمبنای اهداف ویژه جهت ایجاد آموزش مؤثرتر در جهت دانش آفرینی تنظیم می شود. و بکارگیری ازاین تکنولوژی در مکانی بجز مکان اولیه ،انتقال تکنولوژی است. پژوهش با هدف طراحی مدل جهت انتقال تکنولوژی آموزشی در دانشگاههای آزاد مازندران انجام شد. روش تحقیقدر بخش کیفی از نوع درهم تنیده و در بخش کمی توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه 1700 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاههای مازندران میباشد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای است و بر اساس فرمول کوکرال تعداد 313 به عنوان نمونه انتخاب شد.ابزار گرد آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته است.برای تعیین روایی ، از روایی محتوا و پایایی آن جهت مصاحبه از بازآزمایی و در قسمت کمی از روش ضریب آلفای کرونباخ بررسی ومقدار819/0محاسبه گردید. دادههای در دو سطح آمار توصیفی به منظور تعیین فراوانی و درصد میانگین ، انحراف استاندارد نمـودارها و در سطح آمار استنباطی از آزمون تحلیل عاملی رگرسیون چند متغیره و سطح معناداری (05/0>α) ، تحلیل مسیر تحلیل عاملی و روش بردار ویژه تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد ابعاد انتقال تکنولوژی آموزشی شامل توانایی های ظرفیت جذب ،بنیان دانش،یادگیری ،یادگیری زدایی، ترکیب ،مراقبت ، همکاری ، شبکه سازی و ائتلاف می باشد که سهم توانایی بنیان دانش از سایر مولفه ها بیشتر است و مدل طراحی انتقال تکنولوژی اموزشی معادله ای ساختار خطی است و به طور متوسط بیش از 80 % متخصصین آموزش عالی مدل پیشنهادی این پژوهش را تایید میکنند. پیشنهاد مهم این است که مدل طراحی، ساختارسازمانی آموزش عالی را بررسی می کند؛به گونه ای که خط مشی ها ورویه های آن اعضا را به یادگیری ،یادگیری زدایی،ظرفیت جذب، ترکیب ،بنیان دانش ،همکاری ،ائتلاف،شبکه سازی تشویق کند تا در آن انتقال تکنولوژی صورت گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - شناسایی قابلیت های اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاهها براساس نظریه داده بنیاد
        محمد شرفی عباس  عباس پور
        هدف تحقیق حاضر بررسی و شناسایی قابلیت های اشتغال پذیری در بین دانش آموختگان دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بود. روش تحقیق: روش مورد استفاده در این پژوهش روش تحقیق کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده ها بود. جامعه آماری پژوهش، دانش آموختگان کارشناسی ارشد بودند و شیوه نم چکیده کامل
        هدف تحقیق حاضر بررسی و شناسایی قابلیت های اشتغال پذیری در بین دانش آموختگان دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بود. روش تحقیق: روش مورد استفاده در این پژوهش روش تحقیق کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده ها بود. جامعه آماری پژوهش، دانش آموختگان کارشناسی ارشد بودند و شیوه نمونه گیری مورد استفاده، روش نمونه گیری هدفمند بوده است و اطلاعات لازم از طریق هدایت کلیات و مصاحبه نیمه ساختار یافته از 21 نفر از دانش آموختگان جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوا مصاحبه ها تحلیل شده است. یافته ها: پدیده محوری پژوهش، اشتغال پذیری بود بر اساس بررسی به عمل آمده اشتغال پذیری مفهومی چند وجهی است که دارای مجموعه ای از عوامل، شرایط، ویژگی ها و قابلیت ها می باشد و در دنیای کنونی در صورتی که دانش آموختگان به مهارت های اشتغال پذیری تجهیز نگردند موفق به یافتن شغل نخواهند شد. نتیجه گیری: نقطه عطف این تحقیق در مقایسه با تحقیقات قبلی شناسایی قابلیت های اشتغال پذیری به انضمام عوامل، شرایط، زمینه و راهبردهای تقویت آن می باشد وتوجه و تمرکز بر این امر مستلزم رویکرد و نگاه سیستماتیک می باشد تا در کاهش بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی نقش ایفا نماید . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - شناسایی، تحلیل و اولویت بندی عوامل موثر برکیفیت آموزش در آموزش عالی
        اصغر زمانی
        هدف پژوهش حاضر شناسایی ،تحلیل و اولویت بندی عوامل موثر بر کیفیت آموزش در آموزش عالی بود. در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی خبرگان حوزه آموزش عالی و اساتید دانشگاهی بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و مصا چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر شناسایی ،تحلیل و اولویت بندی عوامل موثر بر کیفیت آموزش در آموزش عالی بود. در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی خبرگان حوزه آموزش عالی و اساتید دانشگاهی بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و مصاحبه با آنان تا اشباع نظری (15 نفر) ادامه یافت ، همچنین جامعه آماری در بخش کمی  را 392  نفر از اساتید دانشگاه یزد تشکیل دادند که از این تعداد 196 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی ، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرد آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه توسط اساتید و متخصصان مورد تایید قرار گرفت و برای تعیین پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد که براساس این آزمون میزان پایایی پرسشنامه  89/. محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی از کد گذاری باز و در بخش کمی برای اولویت بندی و وزن دهی عوامل از نرم افزار ای.اچ.پی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار پی.ال.اس و آزمون ضریب بارعاملی استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مولفه های روش تدریس استاد، سازماندهی محتوای آموزشی، امکانات و تجهیزات دانشکده ، وضعیت دانشجو(مکان ،زمان و استعداد فردی) ، صلاحیت حرفه ای استاد (آموزشی و پژوهشی) و تکنولوژی های نوین از جمله عوامل تاثیر گذار برکیفیت آموزش در آموزش عالی هستند.و در این بین روش تدریس استاد دارای اولویت اول می باشد.   پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - • تأملی بر دوره های موک در نظام آموزش عالی ایران؛ چالش‌ها و راهکارها
        سمیه آهاری
        یکی از پیشرفت‌های نوظهوری که در حیطه آموزش الکترونیکی اهمیت چشمگیری یافته، دوره‌های آموزش آنلاین فراگیر (موک) است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در سیستم آموزش عالی ایران، شناسایی چالش‌ها و ارایه راهکارها انجام گرفت. این پژوهش از نوع ترکیبی چکیده کامل
        یکی از پیشرفت‌های نوظهوری که در حیطه آموزش الکترونیکی اهمیت چشمگیری یافته، دوره‌های آموزش آنلاین فراگیر (موک) است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در سیستم آموزش عالی ایران، شناسایی چالش‌ها و ارایه راهکارها انجام گرفت. این پژوهش از نوع ترکیبی (کیفی و کمی) است و به صوت متوالی انجام گرفت. جامعه آماری در بخش کیفی اعضای هیآت علمی دانشگاه­های دولتی شهر تهران بودند که تعداد 11 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی کاربران دوره موک در سال تحصیلی 94-95 با حجم 400 نفر بودند که با توجه به جدول کرجسی – مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده 196 از آنان انتخاب شدند. ابتدا با استفاده از مصاحبه، اطلاعاتی در خصوص چالش‌ها و راهکارهای پیش­رو از شرکت کنندگان گروه اول (اعضای هیات علمی) گردآوری شد و سپس با روش کدگذاری سه مرحله­ای، گویه­ها استخراج گردید. در مرحله دوم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته (با پایایی 89/0 = α) وضعیت دوره‌های موک از نظر 196 کاربر این دوره‌ها و با استفاده از آزمون فریدمن بررسی گردید. نتایج نشان داد چالش‌ها در حیطه‌های مسائل آموزشگاهی و سازمانی، مسائل مدیریتی، مسائل فناورانه، مسائل روش تدریس و آموزش، مسائل طراحی واسط کاربری، مسائل پشتیبانی منابع و مسائل ارائه منابع و ارزیابی قرار دارند. همچنین برای تحقق آموزش مبتنی بر موک راهکارها در حیطه‌های علمی – حرفه­ای، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریتی و پشتیبانی منابع و طراحی، اجرا و ارزشیابی شناسایی شدند. در نهایت بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در آموزش عالی کشور نشان داد که ضعف و مشکلات مشهودی در این زمینه وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - ارزش‌آفرینی برای آموزش عالی با عبور از بحران‌های عصر توده‌گرایی
        سمیه فریدونی
        توده‌ای شدن آموزش عالی پدیده‌ایست که پس از جنگ جهانی دوم به سرعت جهان را درنوردید. آموزش عالی ایرانی نیز در بیش از دو دهه‌ی گذشته با این پدیده مواجه بوده و شواهد آماری آن در ابعاد مختلف آموزش عالی قابل استنادست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند بحران‌های گوناگونی مانند بحران کیفیت چکیده کامل
        توده‌ای شدن آموزش عالی پدیده‌ایست که پس از جنگ جهانی دوم به سرعت جهان را درنوردید. آموزش عالی ایرانی نیز در بیش از دو دهه‌ی گذشته با این پدیده مواجه بوده و شواهد آماری آن در ابعاد مختلف آموزش عالی قابل استنادست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند بحران‌های گوناگونی مانند بحران کیفیت آموزش عالی، کاهش منابع مالی، گسترش کمی بدون توجه به زیرساخت‌های لازم، فارغ‌التحصیلان بیکار، دگرگونی‌های اجتماعی و عواملی از این دست از جمله پیامدها سیاست‌های گسترش کمی در ایران است که با دغدغه‌ی بهبود فرصت‌های دسترسی به آموزش عالی آغاز شده بود. مروری بر مطالعات جهانی نیز نشان می‌دهند که بحران‌های کنونی آموزش عالی در ایران با آن‌چه پس از توده‌ای شدن در بسیاری کشورها رخ داد، متفاوت نبوده. اما مهم آن است که کشورهای گوناگون در عین تجربه‌ی بحران‌های مشابه از راهبردهای متفاوتی به منظور عبور از چالش‌های توده‌ای شدن آموزش عالی بهره برده‌اند و این تفاوت راهبردها، ریشه در تفاوت بافت‌های آموزش عالی هر کشور و ویژگی‌ها و اقتضائات آن دارد. از این رو در پژوهش حاضر پژوهشگر با به‌کارگیری مدل ترکیبی سوات-تاپسیس نخست راهبردهایی را متناسب با بافت ایرانی، برای عبور از بحران‌های حاصل آمده از گسترش کمی آموزش عالی به دست آورده و در گام بعدی با استفاده از تکنیک تاپسیس راهبردهای به دست آمده را اولویت‌بندی کرده‌ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها، حاکم شدن تفکر سیستمی بر نظام سیاست‌گذاری آموزش عالی و استقلال مالی سه راهبرد عمده از میان هشت راهبرد به دست آمده در پژوهش حاضر برای عبور از بحران‌های توده‌ای شدن آموزش عالی در ایران هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - ارزش‌آفرینی برای آموزش عالی با عبور از بحران‌های عصر توده‌گرایی
        سمیه فریدونی
        توده‌ای شدن آموزش عالی پدیده‌ایست که پس از جنگ جهانی دوم به سرعت جهان را درنوردید. آموزش عالی ایرانی نیز در بیش از دو دهه‌ی گذشته با این پدیده مواجه بوده و شواهد آماری آن در ابعاد مختلف آموزش عالی قابل استنادست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند بحران‌های گوناگونی مانند بحران کیفیت چکیده کامل
        توده‌ای شدن آموزش عالی پدیده‌ایست که پس از جنگ جهانی دوم به سرعت جهان را درنوردید. آموزش عالی ایرانی نیز در بیش از دو دهه‌ی گذشته با این پدیده مواجه بوده و شواهد آماری آن در ابعاد مختلف آموزش عالی قابل استنادست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند بحران‌های گوناگونی مانند بحران کیفیت آموزش عالی، کاهش منابع مالی، گسترش کمی بدون توجه به زیرساخت‌های لازم، فارغ‌التحصیلان بیکار، دگرگونی‌های اجتماعی و عواملی از این دست از جمله پیامدها سیاست‌های گسترش کمی در ایران است که با دغدغه‌ی بهبود فرصت‌های دسترسی به آموزش عالی آغاز شده بود. مروری بر مطالعات جهانی نیز نشان می‌دهند که بحران‌های کنونی آموزش عالی در ایران با آن‌چه پس از توده‌ای شدن در بسیاری کشورها رخ داد، متفاوت نبوده. اما مهم آن است که کشورهای گوناگون در عین تجربه‌ی بحران‌های مشابه از راهبردهای متفاوتی به منظور عبور از چالش‌های توده‌ای شدن آموزش عالی بهره برده‌اند و این تفاوت راهبردها، ریشه در تفاوت بافت‌های آموزش عالی هر کشور و ویژگی‌ها و اقتضائات آن دارد. از این رو در پژوهش حاضر پژوهشگر با به‌کارگیری مدل ترکیبی سوات-تاپسیس نخست راهبردهایی را متناسب با بافت ایرانی، برای عبور از بحران‌های حاصل آمده از گسترش کمی آموزش عالی به دست آورده و در گام بعدی با استفاده از تکنیک تاپسیس راهبردهای به دست آمده را اولویت‌بندی کرده‌ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها، حاکم شدن تفکر سیستمی بر نظام سیاست‌گذاری آموزش عالی و استقلال مالی سه راهبرد عمده از میان هشت راهبرد به دست آمده در پژوهش حاضر برای عبور از بحران‌های توده‌ای شدن آموزش عالی در ایران هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تأملی بر دوره های موک در نظام آموزش عالی ایران؛ چالش‌ها و راهکارها
        حسن رضا  زین آبادی طیبه موسوی
        یکی از پیشرفت‌های نوظهوری که در حیطه آموزش الکترونیکی اهمیت چشمگیری یافته، دوره‌های آموزش آنلاین فراگیر (موک) است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در سیستم آموزش عالی ایران، شناسایی چالش‌ها و ارایه راهکارها انجام گرفت. این پژوهش از نوع ترکیبی چکیده کامل
        یکی از پیشرفت‌های نوظهوری که در حیطه آموزش الکترونیکی اهمیت چشمگیری یافته، دوره‌های آموزش آنلاین فراگیر (موک) است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در سیستم آموزش عالی ایران، شناسایی چالش‌ها و ارایه راهکارها انجام گرفت. این پژوهش از نوع ترکیبی (کیفی و کمی) است و به صوت متوالی انجام گرفت. جامعه آماری در بخش کیفی اعضای هیآت علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که تعداد 11 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی کاربران دوره موک در سال تحصیلی 94-95 با حجم 400 نفر بودند که با توجه به جدول کرجسی – مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی ساده 196 از آنان انتخاب شدند. ابتدا با استفاده از مصاحبه، اطلاعاتی در خصوص چالش‌ها و راهکارهای پیش رو از شرکت کنندگان گروه اول (اعضای هیات علمی) گردآوری شد و سپس با روش کدگذاری سه مرحله ای، گویه ها استخراج گردید. در مرحله دوم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته (با پایایی 89/0 = α) وضعیت دوره‌های موک از نظر 196 کاربر این دوره‌ها و با استفاده از آزمون فریدمن بررسی گردید. نتایج نشان داد چالش‌ها در حیطه‌های مسائل آموزشگاهی و سازمانی، مسائل مدیریتی، مسائل فناورانه، مسائل روش تدریس و آموزش، مسائل طراحی واسط کاربری، مسائل پشتیبانی منابع و مسائل ارائه منابع و ارزیابی قرار دارند. همچنین برای تحقق آموزش مبتنی بر موک راهکارها در حیطه‌های علمی – حرفه ای، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریتی و پشتیبانی منابع و طراحی، اجرا و ارزشیابی شناسایی شدند. در نهایت بررسی وضعیت آموزش مبتنی بر موک در آموزش عالی کشور نشان داد که ضعف و مشکلات مشهودی در این زمینه وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - الگو و چارچوب راهنما برای دانشگاه نوآور و ارزش آفرین
        رضا مهدی مسعود شفیعی
        حرکت در مسیر نوآوری و ارزش‌آفرینی و ایفای مطلوب مسئولیت اجتماعی یکی از محورهای تحول دانشگاه ها در سال های گذشته بویژه در دو دهه اخیر است. دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین که تعاریف مختلفی برای آن ارائه و ابعاد و ملاک های متعددی برای معرفی و ایجاد آن پیشنهاد شده است، یکی از اب چکیده کامل
        حرکت در مسیر نوآوری و ارزش‌آفرینی و ایفای مطلوب مسئولیت اجتماعی یکی از محورهای تحول دانشگاه ها در سال های گذشته بویژه در دو دهه اخیر است. دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین که تعاریف مختلفی برای آن ارائه و ابعاد و ملاک های متعددی برای معرفی و ایجاد آن پیشنهاد شده است، یکی از ابتکارات و ایده‌های نو برای تحول در نظام های دانشگاهی است. به‌رغم شناسایی و معرفی مؤلفه‌ها و معیارهای مختلف برای دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین، ایجاد این نوع دانشگاه و حرکت هدفمند و مدیریت‌شده در مسیر نوآوری و ارزش‌آفرینی، مستلزم نقشه راه جامع و چارچوب راهنمای اقدام متوازن می‌باشد. در راستای تحوّل منظم و دستیابی به یک الگوی جامع، یک چارچوب راهنما شامل هشت بُعد، به مثابه یک برنامه اقدام و مدل عملیاتی دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین توسط کمیسیون اروپایی و سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه، طراحی و در بیش از 600 دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی در اروپا و جامعه کشورهای سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه استفاده شده‌ است. در این مقاله، به روش مرور اسنادی، الگو و چارچوب راهنمای دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین بعنوان هدایت‌نامۀ عمدتاً اروپایی، برای تحول تدریجی و نظام‌مند دانشگاه های موجود به دانشگاه نوآور و ارزش‌آفرین با رعایت ملاحظات محلی معرفی شده است. همه انواع دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور به‌رغم مأموریت های متمایز، با یادگیری و اقتباس فعال و مولد از این الگو و انطباق تدریجی شرایط خود با ابعاد و ملاک های آن، می توانند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - شناسایی و دسته بندی الگوی ذهنی صاحب نظران دانشگاهی در خصوص پیشران های آموزش نوآوری اجتماعی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی؛ رویکردی آمیخته
        گل بهار  پورانجنار حبیب الله  سالارزهی علی اصغر تباوار نورمحمد یعقوبی
        به باور بسیاری از صاحبنظران، نوآوری اجتماعی، بعنوان پارادایمی جدید، می تواند با درگیرنمودن سازمان های مختلف همچون دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و نیز، افراد جامعه، راه حل های نوآورانه ای جهت پاسخ به مشکلات مختلف ارائه دهد. از اینرو، جهت گيري دانشگاه ها و مؤسسات آموزش ع چکیده کامل
        به باور بسیاری از صاحبنظران، نوآوری اجتماعی، بعنوان پارادایمی جدید، می تواند با درگیرنمودن سازمان های مختلف همچون دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و نیز، افراد جامعه، راه حل های نوآورانه ای جهت پاسخ به مشکلات مختلف ارائه دهد. از اینرو، جهت گيري دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به سمت و سوی آموزش نوآوري اجتماعي و کشف روش هايي جهت آموزش آن، الزامی بنظر می-رسد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناسایی و دسته بندی پیشران های آموزش نوآوری اجتماعی و ذهنیات متخصصان دانشگاهی در اینباره با استفاده از رویکرد آمیخته و روش کیو می باشد. جامعة آماری پژوهش را اساتید و مدرسان حوزة آموزش و دانشجویان مقطع دکتری فعال در حوزة نوآوری اجتماعی و کارآفرینی اجتماعی در دانشگاه های سیستان و بلوچستان، دانشگاه اصفهان، دانشگاه دولتی گنبدکاووس و مرکز آموزش عالی شهید بهشتی تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و برمبنای اصل کفایت نظری 20 نفر از آنها به عنوان اعضای نمونه انتخاب گردید. با توجه به رویکرد پژوهش که در زمرة پژوهش های آمیخته قرار می گیرد؛ ابتدا، در بخش کیفی پژوهش با استفاده از 20 مصاحبة صورت گرفته، فضای گفتمان حاصل شد و با استفاده از نظرات و دیدگاه های آن‌ها، نمونه و گزینه‌های کیو‌ و در ادامة آن، مجموعة کیو‌ به‌‌‌‌‌‌‌ دست آمد. همچنین، در بخش کمی نیز، با استفاده از نرم افزار Spss داده های بدست آمده در بخش کیفی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت که در نهایت، چهار الگوی ذهنی نهایی شامل؛ رویکرد ذهنی توانمندسازی فردی و اجتماعی؛ رویکرد ذهنی سیاست گذاری و حمایت های فراسازمانی؛ رویکرد ذهنی فرهنگی و ارزشی و رویکرد ذهنی ساختاری و مدیریتی درون سازمانی، شناسایی گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - سناریوها و الگوهای آموزش عالی آینده در افق 1410
        رضا مهدی مسعود شفیعی احمد کیخا
        آینده‌پژوهی و توسعه سناریوهای پیش‌رو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیت‌های مهم سیاست‌گذاران، رهبران و برنامه‌ریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشران‌ها به‌ویژه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاه‌ها را برای شکل چکیده کامل
        آینده‌پژوهی و توسعه سناریوهای پیش‌رو و فراهم کردن الزامات و راهکارهای مواجهه با آینده، یکی از مسئولیت‌های مهم سیاست‌گذاران، رهبران و برنامه‌ریزان آموزش عالی است. انواع عوامل و پیشران‌ها به‌ویژه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی و تحولات دیجیتال، نقش دانشگاه‌ها را برای شکل‌دهی نظام آموزش عالی گسترده‌تر، متحول کرده است. در این مقاله برمبنای مطالعه اور و همکاران (2020) پنج سناریو و الگوی آموزش عالی برای سال 1410 ارائه شده است. این سناریوها شامل تاماگوچی، جنگا، لگو، ترانسفورمر و کاربیج‌کن است. الگوی تاماگوچی، رویکرد کلاسیک به آموزش عالی است که بلافاصله پس از دبیرستان شروع، به مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد منتهی و به شغل تبدیل می‌شود و مسیر آموزش عالی به پایان می‌رسد. الگوی جنگا، برای دانشجویان غیرسنتی دوره‌های یادگیری کوتاه‌‌مدت جذاب‌تر است و بر مراحل بعدی خودآموزی و سازمان‌دهی تمرکز دارد. الگوی لگو به‌صورت پودمان‌های ترکیبی مجزا با اندازه‌های مختلف نام‌گذاری شده است که به‌جای یک واحد فشرده، یک مسیر یادگیری متکی به خود و غیراستاندارد ایجاد می‌کند. الگوی ترانسفورمر، یادگیرندگانی را نشان می‌دهد که ممکن است مدت‌ها از آموزش پایه و اولیه آنها گذشته باشد، اما مجدداً برای کسب دانش جدید یا ارتقای مهارت‌های مورد نیاز به آموزش عالی باز ‌گردند. براساس این الگو، همه باید فرصت‌هایی برای ترک مسیرهای حرفه‌ای فعلی و تغییر آن داشته باشند. در سناریوی کاربیج‌کن، فراگیران متناسب با شرایط و موقعیت کاری- زیستی و اهداف فردی و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی بسته به رسالت نهادی و ارزش‌های کانونی، ترکیبی از سناریوهای تاماگوچی، جنگا، لگو و ترانسفورمر را انتخاب می‌کنند. در این سناریو، انتخاب‌های یاددهی- یادگیری متعددی برای متقاضیان و نهادهای آموزشی فراهم خواهد شد. تحولات دیجیتال، نوآوری فنی و نوآوری اجتماعی است که پیامدهای آن برای جامعه، بازار کار و نظام آموزش عالی باید مد نظر باشد پرونده مقاله